Dit is het eerste deel van een vierluik waarin ik een deel van de avonturen beschrijf die ik beleefde met mijn reisgenoot tijdens onze trip door Iran van 12 tot 23 april 2015.
Van Iraniërs wordt wel gezegd dat ze altijd twee zaken in huis hebben: een koran en een boek met verzameld werk van de dichter Hafez. Als deze Iraanse volksheld nog geleefd zou hebben was hij ongetwijfeld een begeerde popster.
Iran is een land dat zijn dichters eert want poëzie is als balsem voor de Iraanse ziel. In moeilijke tijden waarin het land bezet werd door buitenlandse mogelijkheden (en dit is gedurende de geschiedenis nogal eens het geval geweest) bleek de literatuur en de gedichten dan ook het bloed van de Perzische cultuur dat bleef stromen. Hafez, wat iets betekent als hij die de Koran uit zijn hoofd kan reciteren, is misschien wel Irans bekendste dichter. Zijn echte naam was Shams al-Din Mohammad Shirazi. Er is niet heel veel over de man bekend. De Lonely Planet meldt dat hij leefde van 1325 tot 1389 in Shiraz. Nee, niet waar de druivensoort zijn naam aan te danken heeft.
Faal-e-Hafez
Tijdens mijn reis door Iran was Shiraz een van de plekken die ik bezocht en uiteraard stond de tombe van Hafez hoog op mijn lijstje. In de fascinerende tv-serie ‘Onze man in Teheran’ van journalist Thomas Erdbrink zag ik dat de Iraniërs weglopen met hun beroemde dichters. Dit werd bevestigd bij tijdens het bezoek aan de tombe van Hafez.
Want dit bleek een echte trekpleister, niet alleen voor de paar verdwaalde bejaarde West-Europese toeristen, maar met name voor de Iraniërs zelf. Scholieren in uniform tot dagjesmensen, allemaal komen ze kijken.
Hafez als orakel
Voor de ingang van de tuin waar de tombe staat, staan mannen met parkietjes of een ander soort vogeltjes. Voor een paar Riaal kun je het vogeltje een kaartje laten trekken met daarop een gedicht van de dichter. De woorden zijn bijna profetisch en zeggen iets over je toekomst. Dit verklaart ook waarom de dichter nog altijd razend populair is, schrijft Michael Axworthy in zijn boek Iran. ‘Empire of the mind. A history from zoroaster to the present day’.
Dode dichter
Op een zeker moment was de dode dichter niet meer het middelpunt in de tuin maar mijn reisgenoot en ik. Kennelijk waren wij een echte attractie en de mensen wilden graag met ons op de foto bij de tombe. Iraniërs zijn nieuwsgierige mensen en maken graag een praatje. Wat blijkt nu? Ze kennen echt allemaal een gedicht van Hafez. Dat is mooi om te zien en te horen..
Wijntje?
In de tijd dat Hafez dichtte, dronken de mensen in het Perzische rijk hoogstwaarschijnlijk gewoon wijn. Dat zie je dan ook ook afgebeeld op verschillende fresco’s in paleizen van de oude sjahs. Wijn en liefde zijn dus dankbare onderwerpen voor Hafez. Met de revolutie in 1979 ontstond er een probleem, want wijn en liefde zijn niet de beste onderwerpen voor in een Islamitische Republiek. Vanwege de populariteit koos het bewind voor een pragmatische oplossing: een andere uitleg. Wijn is een metafoor voor God en liefde is liefde voor…juist, God.
PS
Ook in het westen staat de poëzie van Hafez hoog aangeschreven. Zo was de Duitse dichter Goethe fan. Hafez werk is in het Engels vertaald. Zijn werk is verzameld in Divan-e-Hafez.
Like The Morning Breeze
Like the morning breeze, if you bring to the morning good deeds,
The rose of our desire will open and bloom.
Go forward, and make advances down this road of love;
In forward motion, the pain is great.
To beg at the door of the Winehouse is a wonderful alchemy.
If you practice this, soon you will be converting dust into gold.
O heart, if only once you experience the light of purity,
Like a laughing candle, you can abandon the life you live in your head.
But if you are still yearning for cheap wine and a beautiful face,
Don’t go out looking for an enlightened job.
Hafiz, if you are listening to this good advice,
The road of Love and its enrichment are right around the curve.
From: Drunk on the Wind of the Beloved
Translated by Thomas Rain Crowe
Bron gedicht:
http://peacefulrivers.homestead.com/hafiz.html#anchor_16044
